Samenwerkings- overeenkomst Verduurzaming Diemenwarmtenet

De uitdaging

In de afgelopen jaren zijn steeds meer bronnen voor verduurzaming van het Diemenwarmtenet afgevallen. Vanaf 2019 koersten de partners nog aan op een nieuwe biomassacentrale in Diemen om in warmte te voorzien. Maar de Raad van State vernietigde in augustus 2023 de milieuvergunning. Steeds meer overheden zagen in houtige biomassa gaandeweg geen duurzame optie meer. Het college van Diemen legde in haar coalitieakkoord bovendien vast niet te willen meewerken aan nieuwe initiatieven voor datacenters op Diemens grondgebied. En de provincie Noord-Holland wilde in hun datacenterstrategie nieuwe datacenters alleen nog toestaan in drie ‘clusters’. Omdat warmtebedrijf Vattenfall verantwoordelijk is om haar warmteklanten te voorzien van duurzame warmte rees de vraag: ‘Hoe dan wel?’

De oplossing

Om tot een nieuwe duurzame bronnenmix te komen is een Werkgroep gevormd met vertegenwoordigers van de zeven partners. Als onafhankelijk procesbegeleider hebben we deze Werkgroep voorgezeten en begeleid. Als ‘backbone’ van het proces zijn zes Werksessies afgesproken met onderwerpen per sessie. In de eerste Werksessie zijn de ‘eigen bijdragen’ en de ‘verwachtingen naar elkaar’ uitgesproken als basis voor enkele ‘spelregels’ voor de samenwerking. In de eerste drie Werksessies zijn voorstellen voor een mogelijke duurzame bronnenmix uitgewerkt. De laatste drie Werksessies hebben in het teken gestaan van het formuleren van de samenwerkingsafspraken. Dat is gestart met een ‘leeg vel’ waarop elke partner eerste ideeën voor afspraken heeft ingebracht. We hebben de ideeën geordend en vertaald in concrete tekstvoorstellen die in diverse reactieronden zijn aangevuld en aangescherpt. Parallel aan de ambtelijke werksessies hebben we een bestuurlijk rondje gedaan langs de wethouders en gedeputeerden. Aan het einde hebben we een informeel bestuurlijk rondetafelgesprek begeleid waar een concept-samenwerkingsovereenkomst is besproken.

Het resultaat

Op 16 oktober 2024 maakte Vattenfall in een persbericht de bereikte overeenstemming met de gemeenten en provincies bekend. De gesloten samenwerkingsovereenkomst bevat afspraken over de gezamenlijke ambitie en urgentie, over de gewenste duurzame bronnenmix en over het ontwikkelpad voor realisatie met de ijkjaren 2030, 2035 en 2040. Nu de inkt van de samenwerkingsovereenkomst droog is, kan de stap naar uitwerking en uitvoering worden gezet. Ambtelijk en bestuurlijk hebben de zeven partners laten zien daar klaar voor te zijn. Daarmee is een belangrijke stap gezet in het verduurzamen van de warmtelevering aan ongeveer 140.000 woningequivalenten in Amsterdam, Almere, Diemen en Ouder-Amstel.

Voor een analyse van de succesfactoren achter de samenwerking, zie de blog van Pascal Lamberigts.