Circulaire economie: samen nieuwe ketens ontwerpen
De toekomst van materialengebruik
De circulaire economie, een economisch model waarin producten worden ontworpen om te worden hergebruikt, gerepareerd en gerecycled, en waarin grondstoffen in een oneindige lus van waarde circuleren, zonder afval, is de toekomst van materialengebruik.
De business case voor de circulaire economie is ijzersterk. De invoer van primaire grondstoffen kan met 25 procent omlaag en de CO₂-uitstoot met 10 procent. Dit levert de Nederlandse economie €7 miljard en 50.000 banen op. Er zijn dan ook al veel circulaire initiatieven in gang gezet, zoals afvalvrij produceren, het delen van producten, hergebruiken van grondstoffen en circulair inkopen. Maar er is veel meer nodig én mogelijk.
Fundamentele verandering nodig
De invoering van circulaire bedrijfsmodellen vraagt om een fundamentele verandering in de manier van werken en consumeren. Nederland heeft een goede uitgangspositie met veel kennis en ervaring. Echter, er zijn nog belemmeringen zoals het ontbreken van markten voor circulaire producten, onvoldoende beprijzing van milieuschade, financieringsproblemen voor het MKB en de perceptie van consumenten dat circulaire keuzes duur en ingewikkeld zijn.
Royal HaskoningDHV is koploper op het gebied van circulaire economie. Wij brengen partijen bij elkaar om circulaire kansen zichtbaar te maken en te benutten. Met als resultaat een positieve maatschappelijke impact, kostenbesparing en een verbeterde concurrentiepositie. Er is behoefte aan ambitieus Europees beleid, inspirerende en schaalbare koploperprojecten, beter gebruik van nationale instrumenten zoals uitgebreide producentenverantwoordelijkheid (UPV) en circulaire inkoop, en sturing en bindende afspraken tussen betrokken partijen. In al deze vraagstukken kan Royal HaskoningDHV een rol spelen.
Aan de slag met circulair? Start met inzicht
Veel van onze opdrachtgevers willen bijdragen aan de transitie naar een circulaire economie, maar weten niet goed waar te beginnen. Wij helpen bedrijven en organisaties inzicht te krijgen in waar circulaire aanknopingspunten liggen en hoe zij impact kunnen realiseren. We kijken daarbij binnen hun eigen organisatie, in ketens of in hun werkgebied. Vervolgens verbinden we daar circulaire kansen aan of ontwikkelen circulaire concepten.
Op een circulaire atlas maken we voor een gemeente, regio of provincie zichtbaar welke bedrijven en bedrijfsprocessen een gebied rijk is en welke grondstofstromen daarbij horen. Het restproduct van de ene industrie kan immers de grondstof zijn voor een andere.
Transitie maken naar circulair?
Wij helpen onze opdrachtgevers een circulair concept te ontwikkelen en daarna meteen concrete stappen te zetten. Zo brachten we voor ABN Amro in kaart welke circulaire modellen er mogelijk waren binnen het facilitair bedrijf van de bank. We stelden een circulaire roadmap op. Die resulteerde in relatief korte tijd in projecten om koffieprut van de bank te gebruiken voor de teelt van champignons, zeep uit sinaasappelschillen te maken en meubilair te maken van bedrijfsafval.
Voor de gemeente Almere, de provincie Flevoland en de Metropoolregio Amsterdam brachten we de mogelijkheden in kaart om plastic afval uit de regio te recyclen in een nieuw te bouwen plasticfabriek.
Voor de gemeente Someren ontwikkelden we een circulair gronduitgiftemodel. Aanstaande bewoners die circulaire principes toepassen bij de bouw van hun woning, krijgen korting op de gronduitgifteprijs van de gemeente. Zo stimuleert Someren circulair bouwen.
Verbeter de circulaire processen
Sommige circulaire processen zijn al oud, zoals het statiegeldsysteem voor bier- en frisdrankflessen. Maar de meeste concepten die de circulaire economie dichterbij moeten brengen zijn nieuw en worden regelmatig bijgesteld. Voor het Planbureau voor de Leefomgeving hebben we duizenden innovatieve en al langer bestaande circulaire initiatieven in kaart gebracht. Nieuwe ideeën en technieken volgen elkaar in hoog tempo op. Het is daarom cruciaal om het beheer van circulaire processen vrijwel voortdurend te evalueren. Dan is ook vrijwel constant verbetering mogelijk.Royal HaskoningDHV heeft ruime ervaring met het beheren van circulaire processen. Voor de provincie Zuid-Holland ontwikkelden we een nieuw boekhoudkundig systeem dat de CO2-uitstoot bijhoudt van de aanleg en het gebruik van infrastructuurprojecten in de provincie. Dit gebruiksvriendelijke systeem maakt de impact van milieumaatregelen nauwkeurig meetbaar. Het CO2-reductiebeleid kan zo steeds worden bijgesteld en verbeterd.
Leren van circulaire voorbeelden en succesverhalen
Royal HaskoningDHV loopt voorop met advies en implementatie van projecten in de circulaire economie. We bundelen de krachten van opdrachtgevers en partners en delen onze kennis. Zo maken we stapsgewijs de circulaire economie tot werkelijkheid.Met Rijkswaterstaat werken we bijvoorbeeld aan circulaire bruggen, viaducten en sluizen. Deze objecten kunnen worden gebouwd met onderdelen die na ontmanteling opnieuw te gebruiken zijn. Een van de belangrijke lessen uit dit project is dat een circulair ontwerp mede wordt bepaald door de context. Beter is het om een circulair viaduct, brug of sluis op basis van een toekomstscenario te ontwerpen. We delen deze inzichten met partners.
Circulair innoveren: grondstofwinning uit afvalwater
Afvalwater speelt een belangrijke rol in de transitie naar een circulaire economie. In ons Technology Research Centre in Amersfoort ontwikkelen en testen we samen met partners nieuwe innovatieve technologieën. Bijvoorbeeld over hoe we waardevolle grondstoffen terug kunnen winnen uit het afvalwater. Met verschillende toepassingen verlagen we in de praktijk de CO2-voetafdruk en verminderen we watertekorten. In deze video vertellen we er meer over.
De financiering van de circulaire economie: mismatches tussen vraag en aanbod
Start-ups en mkb'ers die circulair willen gaan werken, hebben moeite met het vinden van financiering. Dat blijkt uit onderzoek naar circulair financieren dat we samen met KplusV uitvoerden in opdracht van het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. Om de mismatch te verkleinen zijn in dit onderzoeksrapport 10 oplossingen uitgewerkt.
Samen naar een circulaire economie
Overstappen op circulair werken stelt nieuwe vragen aan organisaties. Ze moeten bereid zijn om processen, die vaak het resultaat zijn van jarenlang bijschaven en ontwikkelen, opnieuw tegen het licht te houden en soms radicaal te veranderen. Dit kan alleen als ze weloverwogen te werk gaan, op basis van kennis over wat wel en niet werkt. Royal HaskoningDHV ontwikkelt samen met organisaties een circulaire visie en strategie.In het project ‘Van berm tot bladzijde’, dat Royal HaskoningDHV steunt, werkt Rijkswaterstaat met een groot aantal partijen samen om gemaaid bermgras te gebruiken voor het maken van papier. Nu wordt dit gras nog veelal gecomposteerd. Nederland heeft echter honderden kilometers bermgras. Verwerking van dit maaigras tot karton en papier verandert bermbeheer van een kostenpost in een lucratieve bezigheid.
In de watersector werken we met partners aan een circulaire waterketen en het ontwikkelen van nieuwe technologie voor waterzuivering en het terugwinnen van grondstoffen uit afvalwater.
Als marktleider in de ontwikkeling van een circulaire economie in Nederland biedt Royal HaskoningDHV overheden en bedrijven concrete plannen voor de circulaire transitie en brengen we partners samen. Zo kunnen ze voldoen aan de duurzaamheidsverwachtingen van burgers, consumenten en wetgevers.
Hoe staat het met de circulaire economie in Nederland?
Het kabinet heeft het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) gevraagd op te treden als rekenmeester van de transitie naar een circulaire economie. Het PBL zal de Integrale Circulaire Economie Rapportage (ICER) over de voortgang in 2023 publiceren. Als input hiervoor hebben wij voor het PBL de stand van zaken van de circulaire activiteiten van bedrijven én overheden in Nederland in kaart gebracht. Krijg inzicht in de onderzoeksresultaten en download de rapporten:
RapportResultaten circulaire activiteiten Bedrijven
RapportInspiratie circulaire activiteiten Overheden
RapportRapport circulaire activiteiten Overheden
RapportRapport opschalen van de circulaire economie
Ook de transitie maken naar circulair?
Alleen door samen te werken kan de transitie naar een circulaire economie een succes worden. We kunnen elkaar inspireren, informeren en vooral ook kritisch bevragen. Dat blijkt vaak de beste weg naar meer positieve maatschappelijke impact en circulair denken en handelen.Wij horen graag uw vragen, dilemma’s en suggesties. Neem contact op voor een oriënterend gesprek met een van onze experts op het gebied van circulariteit.
Ook op weg naareen circulaire economie?
Onze adviseurs helpen je graag op weg!
Gerelateerde challenges & oplossingen
Toekomstbestendige gebouwen