Gemeenten willen een leefbare, veilige omgeving creëren, met meer ruimte voor voetgangers en fietsers. Vele hebben de introductie van de nieuwe wegcategorie 'gebiedsontsluitingsweg 30 km/uur' (GOW30) aangegrepen om hun gemeentelijke visie op mobiliteit te (her)formuleren en de maximumsnelheid op wegen binnen hun bebouwde kom ter discussie te stellen. Zij voorzien echter hoge investeringen en een omvangrijk langetermijnplan om de GOW30 in te voeren. Dit kan hun ambitie in weg staan.
Een van de uitdagingen is ervoor zorgen dat bestuurders daadwerkelijk 30 km/u rijden. Handhaving van de snelheidslimieten lijkt bij voorbaat onhaalbaar vanwege beperkte beschikbaarheid en de kosten van handhavers. Daarnaast streven we er altijd naar dat de wegomgeving zo is ingericht dat het voor weggebruikers herkenbaar en logisch is dat ze zich op een weg bevinden waar ze niet harder dan 30 km/uur mogen rijden. Ook die inrichting vergt grote investeringen en veel tijd.
Deze bezwaren laten de implementatie van veilige snelheidslimieten onnodig lang op zich wachten. Dat is frustrerend omdat het de ontwikkeling van een veilige en leefbare omgeving vertraagt. Daarnaast betekent de focus op weginrichting dat er veel van het gemeentelijk budget naar wegversmallingen en snelheidsremmende maatregelen zoals verkeersdrempels zal gaan, in plaats van naar het kwalitatief verbeteren van de leefomgeving. Dat is zonde.
Bovendien is het op veel plekken nodig dat het wegontwerp ruimte blijft geven aan zwaar verkeer, zoals bussen, brandweerwagens, maar ook vuilnis- en verhuiswagens. In de praktijk blijkt dan ook dat de inrichting van de weg niet altijd voldoende is om veilig verkeersgedrag af te dwingen bij alle weggebruikers.
Wij pleiten er daarom voor om bij implementatieplannen voor de GOW30 over de langere termijn na te denken en daarbij verder te kijken dan aanpassingen aan de weg en de omgeving. Daar biedt opkomende technologie in voertuigen, zoals Intelligente Snelheidsadaptatie (ISA), alle reden toe. ISA is een combinatie van automatische waarschuwingssignalen in het display van je auto en beperking van het motorvermogen op basis van de maximumsnelheid op de weg waar je op rijdt. Met dit laatste maakt ISA het onmogelijk dat voertuigen harder kunnen rijden dan de ingestelde limiet.
Op dit moment is 8% van de auto’s in Nederland uitgerust met ISA, maar dit percentage zal de komende twintig jaar snel toenemen. De EU heeft besloten dat medio 2040 alle auto’s over ISA moeten beschikken. Dat mag in eerste instantie ook een waarschuwende variant zijn, nog zonder fysieke begrenzing, maar de trend is hiermee gezet. Voor een meetbaar effect hoeven bovendien nog niet alle auto’s met ISA uitgerust te zijn. Een aandeel van 20 a 30% procent van auto’s met ISA heeft naar verwachting al veiligere snelheden van alle bestuurders tot gevolg.
Voor gemeenten betekent dit dat zij, als ze hun wegcategoriseringsplan in de loop van tien tot vijftien jaar implementeren, al de vruchten plukken van ISA. Het is daarom slim om ISA mee te nemen in het implementatieplan voor GOW30. Maar hoe plaats je de ontwikkelingen in de tijd en pas je je plannen en planning hierop aan?
Wij kunnen helpen met een implementatieplan voor GOW30 dat inspeelt op de ontwikkelingen van ISA: van het bepalen van de juiste maatregelen die de wegbeheerder kan realiseren tot het vaststellen van de juiste volgorde. Op die manier kunnen we samen kosten besparen, obstakels wegnemen en sneller aan de slag om een veilige en leefbare omgeving te creëren.
Onze adviseurs helpen u graag op weg!