Duurzaam plan Meanderende Maas brengt waterveiligheid en nieuwe natuur samen

Met project Meanderende Maas wordt de dijk van Ravenstein tot Lith versterkt en krijgt de Maas aan Gelderse én Brabantse zijde meer ruimte. Het resultaat in 2029: een sterkere dijk en een prachtig gebied met meer ruimte voor mens, rivier en natuur. Door die doelen te combineren is een belangrijke basis gelegd voor een duurzaam project.

De basis om een zo duurzaam mogelijk project te realiseren is de HWBP-aanpak, waarbij duurzaamheid gaat over energie en klimaat, circulariteit en ruimtelijke kwaliteit. We voegden hier de ambitie van CO2-neutraliteit over de gehele projectlevensduur aan toe. Dat willen we bereiken door de opgave te beperken, ontwerp en uitvoering te verduurzamen, compensatie van CO2-uitstoot en afvangen en opslaan van CO2.

Opgave beperken met innovaties

Een kleinere opgave betekent minder maatregelen en minder emissies. Zo zijn we samen met het waterschap tot een slimme oplossing gekomen waarbij met gebiedseigen klei pipevorming - een proces waarbij zand wegspoelt en de dijk onderuit kan gaan - wordt tegengegaan. Daarnaast passen we over een afstand van circa 700 meter een grofzandbarrière toe. Zo hebben we de CO2-uitstoot significant kunnen reduceren omdat er minder (stalen) heaveschermen nodig zijn.

Maximale inzet gebiedseigen grond

Voor de resterende opgave gebruiken we grond afkomstig uit de uiterwaarden vlakbij de dijk, zo beperken we CO2-uitstoot door aan- en afvoer van grond. En waar in de beginfase van het project nog 26 km damwand nodig was, is dankzij het slimmer rekenen en ontwerpen nu nog over circa 17 km lengte een damwandscherm nodig. De schermen moeten als gevolg van een wijziging van randvoorwaarden wel een aantal meter langer worden dan aan het begin van het project. We dringen de CO2-uitstoot daarbij terug door te kiezen voor damwanden die zijn geproduceerd in een elektrische vlamboogoven in plaats van een gasoven.

600 hectare nieuwe natuur

Het plan levert ook 600 hectare nieuwe natuur op als onderdeel van het rivier- en moeraslandschap, die een belangrijke verbinding vormt met de ecologische hoofdstructuur langs de Maas. Zo wordt in de uiterwaarden 9,5 km aan nieuwe geulen gegraven waar de Maas vroeger door het landschap ‘meanderde’. De geulen dragen bij aan rivierverruiming en zorgen voor een belangrijke bijdrage aan de Kader Richtlijn Water (KRW); een gezond leefmilieu voor waterplanten en vissen. Bijkomende natuuraanwinsten zijn onder meer de ontwikkeling van 45 hectare rietmoeras en 90 hectare ooibos, die samen met de natuurlijke graslanden de biodiversiteit en waterkwaliteit ten goede komen én geleidelijk aan 31.000 ton CO2 opslaan.

Verduurzaming bouwlogistiek en materieel

We hebben als doel de transportafstanden zo kort mogelijk te houden en de uitstoot te beperken. Dat doet Boskalis naast maximale inzet van gebiedseigen grond door zo veel mogelijk over rijplaten en verharde bouwwegen te verplaatsen. Daarnaast streven we ernaar om bij de start van de uitvoering direct gebruik te maken van een aantal emissieloze materieelstukken. Dit draagt bij aan uitstootreductie en minimaliseert geluidsoverlast.

i-Report

Om inzicht te geven in de projectvoortgang gebruiken we een adaptief iReport dat per fase inzicht geeft in de bereikte resultaten en de nog te realiseren opgave. Hiermee tonen we niet alleen de effecten van onze inspanningen om de CO2-uitstoot te beperken, maar laten we ook duidelijk zien dat duurzaamheid meer is dan alleen CO2-emissie. En dat we hard op weg zijn om een CO2-neutraal project te worden.

De projectpartners van Meanderende Maas zijn: waterschap Aa en Maas (trekker van het project), provincie Noord-Brabant, gemeente Oss, ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, Rijkswaterstaat, provincie Gelderland, gemeente West Maas en Waal, gemeente Wijchen, waterschap Rivierenland en Natuurmonumenten.

Verdere informatie over Meanderende Maas is te vinden op www.meanderendemaas.nl