Nieuw: boek Bedrijfsarchitectuur

Eerste boek

Het spraakmakende boek ‘Bedrijfsarchitectuur op basis van Novius Architectuur Methode’ van Guido Bayens en Hans Tönissen in 2009, heeft de bedrijfsarchitectuur naar een hoger niveau getild. “Een paar duizend exemplaren van het boek zijn in Nederland op allerlei bureaus terechtgekomen. Het is heel praktijkgericht en wordt daarom veel gebruikt. Daardoor ligt het echt bovenop het bureau in plaats van onderin een la.”

Moderne bedrijfsarchitectuur

Door de meest recente ontwikkelingen en inzichten op het gebied van bedrijfsarchitectuur, heeft Guido Bayens in samenwerking met Ayla Bayens, Marco Groenestein en Hans Tönissen een veelbelovende herdruk geschreven. “Het boek beschrijft de bedrijfsarchitectuur en alle aspecten die ermee samenhangen, zoals de benodigde processen, data en technologie. Daarnaast presenteren we een gedegen methode voor bedrijfsarchitecten, gebaseerd op het Novius Architectuur Raamwerk dat door Novius is ontwikkeld en bij klanten wordt gebruikt.”

Twee dimensies

“Het is echt een vakboek en het is bedoeld voor alle professionals en belanghebbenden die zich bezighouden met bedrijfsarchitectuur. We nemen de lezers mee door twee dimensies. Enerzijds beschrijven we hoe je zorgt voor een juiste bedrijfsinrichting. Hoe organiseer je je dienstverlening, processen en technologie en loopt dit in lijn met het strategisch beleid? Anderzijds beschrijven we concreet het bedrijfsontwerp. Hoe ziet dit eruit en wat wordt er precies gedaan? De inhoudelijke kant van de bedrijfsarchitectuur. 

Het wordt toch nog steeds heel vaak vergeleken, en dat vind ik ook wel terecht, met de bouwkundige architecten. Die gaan ook eerst met een opdrachtgever aan tafel zitten. Wat voor gebouw moet dit worden? En wat willen we in dit gebouw? En pas dan gaan ze aan het werk om een eerste schetsontwerp te maken. Dat is ook de werkwijze van bedrijfsarchitecten. Je begint bij het vaststellen van wat voor soort bedrijf je eigenlijk wilt zijn. Wat zijn de hoofdlijnen van de bedrijfsinrichting? En dat wordt verder geconcretiseerd in gedetailleerde uitwerkingen. Dat is het vak waarover dit boek gaat.”

Technologische vernieuwingen

“In de praktijk liepen we tegen de moderne technologische ontwikkelingen aan en zagen wat de impact is op onze bedrijfsinrichting. In deze herziene druk hebben deze ontwikkelingen echt een verdiepingsslag gekregen. Ten eerste gaan we uitvoeriger in op het idee van Agile werken, omdat steeds meer organisaties werken op deze manier. Ook krijgen Artificial Intelligence en het modelleren in ArchiMede aandacht en bieden we praktische modellen en technieken aan op het gebied van communicatie en gedrag. Tot slot hebben we het Architectuur Metamodel uitgebreid en het template van Project Start Architectuur gemoderniseerd.

Productietechnologie

Guido benadrukt een belangrijke uitbreiding naar productietechnologie. “Naast de gegevensintensieve organisaties, houdt een bredere beroepsgroep zich bezig met bedrijfsinrichting. Zij werken met machines, apparaten en transportmiddelen. Het ontwerp van de bedrijfsinrichting omvat dus ook productietechnologie. Daarin gaan we nog een stap verder: smart buildings. Want zelfs gebouwen zijn tegenwoordig te beschouwen als machines. Zo'n gebouw heeft allerlei moderne, geautomatiseerde gebouwfuncties, die vroeger allemaal handmatig werden gedaan. Maar dat betekent dus dat al in het ontwerp van een gebouw de bedrijfsarchitectuur goed moet worden meegenomen.

Dat zag ik zelf heel goed terug in mijn werk op Schiphol. Vijf jaar lang heb ik met collega’s van Novius een bijdrage geleverd aan de ontwikkeling van de nieuwe pier die op Schiphol is gebouwd. Aspecten als camera's, bewakingssystemen, poortjes, checkpoints, sensoren moesten we allemaal meenemen in ons totale ontwerp. We merkten dat je als bedrijfsarchitect niet om die slimme apparaten heen kunt.” 

Comprehensive architecture

In het boek wordt er een nieuwe term geïntroduceerd: comprehensive architecture. Deze term combineert ontwerpactiviteiten die vroeger vaak gescheiden waren. “Namelijk een combinatie van een bouwkundige architect, een engineer en een IT-architect. Wij hebben in dit boek ervoor gezorgd dat die drie werelden bij elkaar gebracht worden. Vanuit de overtuiging dat je naar deze vorm van integrale ontwerpen toe moet werken, wil je een optimaal ontwerp krijgen. Op deze wijze hebben we ook de pier op Schiphol gebouwd.”

Praktische toepassingen

Het tweede boek is - net zoals het eerste boek - toegankelijk en makkelijk toepasbaar voor de eigen organisatie. “Dat komt onder andere doordat we een real life casus van een zorgverzekeraar hebben gebruikt. Één van de auteurs, Ayla Bayens, tevens mijn dochter, heeft onze Novius Architectuur Methode daar toegepast en dat dient in dit boek als een doorlopende casus. Dat is ook de kracht van dit boek. Deze vernieuwingen zijn écht in de praktijk ontstaan. Dat kenmerkt de manier van werken binnen Novius. Het boek heeft daardoor een sterke verbinding tussen de theorie en de praktijk”, aldus Guido. 

Kennis delen

“Het is mooi dat we op deze manier onze kennis kunnen uitdragen. Het helpt om het vakgebied tot verdere ontwikkeling te brengen en om iedereen aan Novius te blijven verbinden. Niet geheel onbelangrijk; het werken op deze manier heeft een aanzienlijke positieve impact op ondernemingen, zoals betere dienstverlening, betere producten, betere arbeidsomstandigheden, betere samenwerkingsmogelijkheden en financiële kansen.”