Inventarisatie grondstofstromen agrofoodsector geeft inzicht voor circulaire kansen

Inzicht in grondstofstromen voor stichting Foodvalley NL

De forste ambities van de overheid en de geringe voortgang lijken te vragen om beleid waar meer ‘dwang en drang’ nodig zijn, zoals heffingen en regulering. Ondanks de vrijwilligheid en vrijblijvendheid door het ontbreken van deze wetgeving, zijn er vele organisaties die bezig zijn om onze grondstoffen meer circulair in te zetten. Hiervoor is inzicht nodig waar de kansen liggen van de diverse grondstofstromen. Zo kwam Stichting Foodvalley NL bij ons met de vraag om de grondstofstromen van de agrosector in beeld te brengen. Zij werken aan het thema ‘circular agriculture’ waarbij ze de transitie naar circulariteit stimuleren en willen dit inzicht gebruiken om de juiste projecten te kunnen realiseren. Voorbeeldprojecten zijn innovaties met nieuwe grondstoffen, nu vaak gestart als grondstof voor feed, maar uiteindelijk ook mogelijk in food toepassingen. Of bijvoorbeeld nieuwe technieken en technologieën om duurzamer en circulair te kunnen produceren.

Productie voor en van landbouwdieren grootste aandeel in Nederlandse agrosector

In de Nederlandse agrosector is het grootste deel van de productie direct of indirect afkomstig van landbouwdieren in de vorm van veevoer, zuivel en vlees. Meer dan 50% van het landgebruik van de akkerbouw in Nederland is voor de productie van ruw veevoer (>20 Mton); mais en gras. De import van veevoer is hier dus niet bij meegerekend. De veevoer- en zuivelsector hebben één van de grootste productievolumes in de voedingsmiddelenindustrie. Hier komt echter ook een grote hoeveelheid ‘afval’ bij kijken in de vorm van mest (>70 Mton). Na de productie van ruwvoer voor vee (28% snijmais en 25% gras) hebben suikerbieten een aardappelen het grootste volume met beide bijna 8 Mton/jaar. Deze producten worden verwerkt in voedsel direct bestemd voor humane consumptie, waarbij het volume van reststromen zoals aardappelschillen een peulenschil zijn vergeleken met mest.

Hoogwaardiger inzet van mest in de insectenkweek

In Nederland hebben we zo’n grote hoeveelheid mest, dat we het op onze eigen akkers nauwelijks kwijtkunnen. Het mestoverschot is een alom bekend probleem in Nederland door onze intensieve landbouw. Mest kan vergist worden om energie op te wekken of waardevolle nutriënten kunnen eruit onttrokken worden. Een andere, verrassende, manier waarop mest ingezet kan worden is als veevoer. Er zijn namelijk bepaalde vliegsoorten die smullen van mest! De insectenkweek is een sector die volop in ontwikkeling is in Nederland. Er zijn vele haken en ogen waardoor er nog verder onderzoek nodig is, maar de potentie van deze sector is er. De insecten kunnen worden verwerkt als eiwitrijke voedingsbron voor veevoer en mogelijk zelfs voor menselijke voeding.

Reststromen direct inzetten voor humane voeding

Vele reststromen in de agrosector worden al ingezet voor bijvoorbeeld veevoer. Toch is het ook mogelijk een aantal reststromen direct in te zetten voor voedselproducten voor mensen. Denk bijvoorbeeld aan bierborstel, een reststroom bij de productie van bier. Dit is in de graansector één van de grootste reststromen. Bierborstel kan ook worden ingezet om brood van te maken. Doordat deze reststroom dan direct wordt ingezet voor humane voeding is dat een efficiëntere inzet van deze grondstof. Er is echter nog maar een klein deel van deze reststroom die daadwerkelijk gebruikt wordt om brood te maken. Het meeste wordt alsnog verwerkt in veevoer.

Inzicht en kennisdeling belangrijk voor het behalen van doelstellingen

We hebben een lange weg te gaan voor we een circulaire economie zullen bereiken, maar het geeft hoop dat er al vele initiatieven zijn die de reststromen hoogwaardiger weten in te zetten. Het begint met een goed overzicht van wat we al hebben om zo de kansen in te schatten. Kennis wordt gedeeld op vele platformen, zoals bijvoorbeeld ook ons onderzoek voor Stichting Foodvalley NL. Tijdens de Foodvalley Summits werden de resultaten van ons onderzoek gepresenteerd, waarbij mensen vanuit de hele wereld aangehaakt waren. Met inzicht en kennisdeling houden we de progressie in de circulaire economie op gang zodat we onze doelstellingen kunnen halen.

Voor meer informatie over het onderzoek neem dan contact op met Stichting Foodvalley NL via Paula Rijkens, innovatie manager Circular Agrifood.