Nog even en dan is de eerste circulaire brug over de rivier de Oude IJssel in de Achterhoek een feit. Begin juni 2021 is bouwbedrijf Dusseldorp begonnen met het vervangen van de oude fiets- en voetgangersbrug die de plaatsen Ulft en Silvolde met elkaar verbindt. De brug is van grote waarde voor de gemeenschap. Dagelijks fietsen veel kinderen over deze brug vanuit Ulft naar hun middelbare school in Silvolde en ook door andere leeftijdsgroepen wordt de brug veel gebruikt. De huidige brug is een ruim 50 jaar oude staalconstructie met houten dek en leuningen.
Circulariteit was het belangrijkste criterium in de aanbesteding van het werk. Het tenderteam van Dusseldorp en Royal HaskoningDHV was er voor de aanbesteding al snel uit: de meest circulaire oplossing is een brug van staal, waarbij zoveel mogelijk van de oude staalconstructie wordt hergebruikt. De twee overgebleven concurrerende bouwbedrijven schreven op het werk in met het ontwerp van een houten brug. In de laatste fase van de aanbesteding zijn de stalen en houten aanbiedingsontwerpen tegen elkaar afgewogen op basis van het circulair potentieel. Hiervoor heeft de gemeente waarde toegekend aan de mate waarin aantoonbaar grondstoffen worden uitgespaard en behouden blijven in de opeenvolgende levenscycli. Deze waarde was bij het stalen aanbiedingsontwerp het grootst.
Royal HaskoningDHV heeft de oude stalen brug onderzocht en stelde vast, dat de stalen constructiedelen na een behandeling prima opnieuw zijn te gebruiken voor de nieuwe brugconstructie. De oude staalconstructie wordt hiervoor gedemonteerd en in een fabriek van roest ontdaan, versterkt en voorzien van een nieuwe conserveringslaag. Voor het versterken van de constructie en de nieuwe leuningen wordt staal gebruikt dat vrijkomt bij het slopen van de oude buizenfabriek in Silvolde, vlak bij de Hoge Brug. Zo wordt voor de nieuwe brug uitsluitend secundair staal gebruikt.
Alleen het brugdek is nieuw. Het brugdek wordt gemaakt van dekplanken van Accoya hout, een duurzaam houtproduct van gemodificeerd zachthout dat qua eigenschappen en levensduur niets onder doet voor het schaars geworden hardhout.
Met deze geïntegreerde duurzame inkoop is dit project een goed voorbeeld van hoe bijgedragen kan worden aan de Rijksbrede ambitie om in 2030/2050 circulair te zijn en de duurzaamheid te borgen.
Het circulair potentieel van bouwen met staal is hoog, want in tegenstelling tot veel andere materialen kan staal in de opeenvolgende levenscycli oneindig vaak worden hergebruikt of gerecycled zonder kwaliteitsverlies en zonder materiaalverlies. Daarbij moderniseert de staalbranche in rap tempo. De oude verbrandingsovens die worden gedreven op fossiele brandstoffen zijn aan het verdwijnen. Sinds een aantal jaren worden deze stapsgewijs vervangen door schone elektrisch gedreven ovens. Binnen afzienbare tijd kan staal ook zonder CO2 emissies oneindig vaak worden hergebruikt.
Jan-Pieter den Hollande, Branchevereniging Bouwen met Staal: “Kenmerk van de circulaire economie is het recyclen en hergebruik van producten naar nieuwe en bij voorkeur nieuwe producten met verbeterde eigenschappen. Daarmee wordt het gebruik van grondstoffen voorkomen. Staal is niet alleen in theorie recyclebaar, maar ook in de praktijk want al het vrijkomende staal wordt gerecycled. Een businesscase die al een eeuw levensvatbaar is. Verder kun je staal recyclen tot staal met verbeterde sterkte eigenschappen en kun je stalen producten eenvoudig hergebruiken doordat de verbindingen makkelijk demontabel te ontwerpen zijn.”
Peter Gosselink, Adviseur duurzaamheid en circulariteit, Royal HaskoningDHV: “Demontabel, herbruikbaar en uitwisselbaar zijn belangrijke uitgangspunten bij het ontwerpen van circulaire infrastructuur. Deze uitgangspunten zijn goed ingebed in de werkwijze van onze constructief ontwerpers door de Enhancing Society Together merkbelofte: duurzame en circulaire oplossingen waar de maatschappij mee vooruit kan. Die merkbelofte is meer dan een slogan, het staat voor onze bedrijfscultuur. Dat komt tot uiting in de ontwerpoplossingen die wij adviseren, zoals voor de Hoge Brug.”