Deel 3 van 4: Het vakmanschap van de enterprise architect

De vorige blog ging over de vraag: hoe sturen we met architectuur? Het Novius Architectuur Raamwerk, de verbeelding daarvan in 'het koffertje' en de uitwerking van architectuurprocessen maakten dat concreet. Toch werd daar ook de opmerking bij geplaatst dat vakmanschap een grote rol speelt. Dit blog gaat daar dieper op in.

Vakmanschap betreft de competenties waarover een architect moet beschikken. Competentie is (volgens het European e-Competence framework) de resultaatgerichte toepassing van kennis, vaardigheden en attitude.

Met de jaren groeit de competentie van een architect. Groei is mogelijk door meer kennis en ervaring met architectuur op te doen zodat bijvoorbeeld een project-/systemarchitect doorgroeit naar de rol van domeinarchitect of enterprise architect. Vakinhoudelijk wordt de kennis dan breder of dieper. Daarbij hoort ook dat de architect qua vaardigheden en attitude moet groeien. Het nieuwe werkveld kenmerkt zich immers ook door andere stakeholders en andere werkvormen, waarvoor andere vaardigheden nodig zijn. Hoe breder het werkveld van de architect, hoe breder het repertoire aan kennis, vaardigheden en attitude van de architect moet zijn.

De kennis die een architect beschikbaar moet hebben is veelomvattend. Naast kennis en ervaring met architectuurmethoden is nog veel meer kennis nodig van het verandergebied zelf en van het vakgebied van de stakeholders waar u mee te maken krijgt. Daarnaast is de wereld continu in beweging wat zorgt voor nieuwe kansen en bedreigingen. Een architect is dus nooit uitgeleerd en is idealiter onderdeel van een team waarin het vakmanschap gezamenlijk wordt ontwikkeld en de architecten streven naar een unieke T-shape: diepgravende kennis over één of enkele onderwerpen en globale kennis over de breedte van het vakgebied. De metafoor van het bestemmingsplan biedt hiervoor ook een aardige illustratie. Nieuwe bouwmaterialen en technieken die opkomen maken andere inrichting mogelijk. Zo is Bosco verticale in Milaan een groene woontoren met bomen en struiken op alle verdiepingen, waarmee de functies wonen en groenvoorziening worden verenigd.

De vaardigheden waar een architect over moet beschikken zijn divers. Ik noem vier belangrijke. Ten eerste communicatie vaardigheden om zowel informatie te ontvangen als informatie te delen. In het verlengde daarvan liggen visualisatievaardigheden: om informatie in modellen goed over te kunnen brengen worden Powerpoint, maar in toenemende mate ook 3D-tekentechnieken en animaties gebruikt. Bij bestemmings- en bouwplannen zijn de visualisaties misschien wel de meest bekende producten van een architect! Ten derde onderzoek vaardigheden, omdat de architect werkt aan de toekomst die per definitie onbekend is en er vaak meerdere wegen naar Rome leiden. En tot slot misschien wel de belangrijkste: analytische vaardigheden. Modelleren is het vereenvoudigen van de werkelijkheid. Daarvoor zijn structureren, groeperen, classificeren en ordenen belangrijk om inzicht en overzicht te creëren in complexe situaties. En bij al deze vaardigheden wordt een beroep gedaan op de creativiteit en out-of-the box denken van een architect.

Houding en gedrag van de bedrijfsarchitect

Naast kennis en vaardigheden is ook de attitude oftewel houding en gedrag van belang voor een goede architect. Het gaat hier om intellectuele en sociale vaardigheden die deels getraind kunnen worden maar voor een groot gedeelte ook bepaald worden door natuurlijke aanleg. Hiernaast een lijstje met voorbeelden, maar een specifieke rol of de cultuur in een organisatie kunnen andere accenten leggen.

Hierboven wordt een indrukwekkende lijst aan kennis, vaardigheden en attitude beschreven waar architecten over zouden moeten beschikken. Is architectuur dan alleen iets voor ervaren, oude, grijze duiven? Geenszins! Ook jonge mensen met de juiste basisvaardigheden en attitude, die leergierig zijn en hun analytische vaardigheden gebruiken om zich een stuk materiedeskundigheid snel eigen te maken kunnen als architect aan de slag. Daarbij zullen ze zich geholpen voelen met de methodische kennis die ze uit het Novius Architectuur Raamwerk kunnen opdoen. En dat wordt in het volgende blog uit de doeken gedaan.

Next up: What? Het Novius Architectuur Raamwerk

Welke modellen beschrijven in samenhang de bedrijfsinrichting? Welke combinatie levert in de praktijk bewezen inzichten?

Wilt u een van onze experts spreken of wilt u weten wat u als business consultant binnen Novius en Royal HaskoningDHV zou kunnen doen? Ik vind het leuk om van u te horen!