Klimaatbestendig en waterrobuust (her)inrichten

We staan in Nederland aan de vooravond van grote ruimtelijke transities, zoals de woningbouwopgave, de energie-/warmtetransitie, de mobiliteitstransitie en de transitie van het landelijke gebied. Hoe zorgen we ervoor dat we deze opgaven Klimaatbestendig en Waterrobuust realiseren, zodat we een gezonde leefomgeving creëren en in de toekomst prettig met elkaar blijven wonen, werken, recreëren en ontmoeten? De oplossing begint in de eerste plaats met een integrale aanpak, waarbij gedeeld eigenaarschap centraal staat.
Download ons visiedocumentDownload ons visiedocument
Klimaatadaptie
Gedeeld eigenaarschap begint met een gemeenschappelijke ambitie waarin organisaties afspreken wat een Klimaatbestendige en Waterrobuuste leefomgeving voor een bepaald gebied betekent. Pas als organisaties het over deze gemeenschappelijke ambitie met elkaar eens zijn, kunnen ze samen werken aan maatregelen om onacceptabele risico’s aan te pakken. En dan wordt het ook mogelijk om buiten bestaande (bestuurlijke) grenzen te denken.

Van Stresstest, via risicodialoog naar (integraal) ontwerp en uitvoering

In het Deltaplan Ruimtelijke Adaptatie (DPRA, 2018) staat dat we vanaf 2020 allemaal Klimaatbestendig en Waterrobuust handelen, zodat we in 2050 Klimaatbestendig en Waterrobuust zijn (her)ingericht. Het DPRA is opgebouwd uit 7 ambities  welke we tussen 2020 en 2050 in cyclische processen doorlopen. Inmiddels zijn we een eind op weg in de eerste cyclus en bereiden we ons voor hoe we de tweede cyclus nog effectiever kunnen aanpakken.

De nieuwe klimaatstresstesten 

De eerste ronde klimaatstresstesten (Activiteiten waarbij de kwetsbaarheden op een bepaalde locatie in beeld worden gebracht vanuit een veranderend klimaat) heeft veel bruikbare informatie opgeleverd en het klimaatbewustzijn is flink gegroeid. Toch hebben deze stresstesten niet altijd geleid tot het gewenste interne en externe proces voor de risicodialogen (weten, willen, werken). En daardoor ook (nog) niet tot een integraal verankerde water- en klimaatadaptatiestrategie en bijbehorend beleid in het ruimtelijke en sociale domein (omgevingsvisie en -plan).

Bovendien zijn voor de nieuwe klimaatstresstetsen in onze ogen naast de vier de hoofdthema’s (hemel)wateroverlast, droogte , hitte en overstroming ook locatie gebonden afgeleide thema’s relevant, zoals: bodemdaling, verzilting, (oppervlakte)waterkwaliteit en biodiversiteit. Zo spelen wij in op de grote lokale verschillen in het functioneren van het water- en bodemsysteem.

Daarnaast waren wij via NKWK (Nationaal Kennis- en innovatieprogramma Water en Klimaat) betrokken bij de uitwerking van een methode voor het doorlopen van bovenregionale stresstesten voor wateroverlast en overstromingen n.a.v. de gebeurtenissen in Zuid-Limburg in juli 2021.

Tenslotte ontbreken vaak nog integrale uitvoeringsagenda’s met concreet handelingsperspectief en een passend monitoringssysteem: wanneer is een ruimtelijke (her)inrichting nu Klimaatbestendig en Waterrobuust genoeg?

Inzicht in klimaatrisico’s, impact en kansen

Klimaatadaptatie begint bij bewustwording en inzicht: welke problemen spelen er, wat zijn de kwetsbaarheden en risico’s, en waar liggen er kansen? De resultaten van de eerste ronde stresstesten zijn vooral begrijpelijk voor technische specialisten. Daardoor bieden ze weinig urgentie en handelingsperspectief voor de rest van het ruimtelijke domein. Laat staan het sociale en economische domein. Daarom focussen wij bij de nieuwe ronde klimaatstresstesten op de daadwerkelijke impact van klimaatverandering. Onze klimaatimpactanalyse  toont de impact van klimaatverandering op mens, natuur en economie en is ook voor niet technische specialisten te begrijpen.

Klimaatadaptatie

Ambities en opgaven klimaatadaptatie in beeld

Nadat de probleemsituatie is geschetst, is het zaak om de ambities te bepalen. Hiervoor werken wij met een klimaatadaptatie labelsystematiek (klimaatlabels) waarmee we een lokale, concrete en ruimtelijke doorvertaling maken van bijvoorbeeld de brief ‘Water en Bodem sturend’, de ‘Landelijke maatlat voor een groene en klimaatadaptieve omgeving’ en de nieuwe klimaatscenario’s van het KNMI. Deze labelsystematiek  maakt het voor u heel eenvoudig om periodiek (ruimtelijk) te monitoren of u op planning bent om in 2050 Klimaatbestendig en Waterrobuust (her)ingericht te zijn. De klimaatlabels geven in één oogopslag inzicht in de opgaven op elk gewenst schaalniveau.

Klimaatadaptatie

De juiste klimaatadaptieve maatregelen implementeren

Als u van de nieuwe klimaatstresstesten, via de impactanalyse, de klimaatlabels en risicodialogen naar concrete uitvoering gaat, is het zaak dat u bij ruimtelijke (her)inrichting de juiste maatregelen neemt. Hiervoor hebben wij een “Toolbox Klimaatadaptatie”  uitgewerkt: een overzicht van alle mogelijk te nemen klimaatadaptatie maatregelen op openbaar en particulier terrein. De Toolbox beschrijft niet alleen de technische randvoorwaarden voor deze maatregelen, maar ook de beheer en onderhoud aspecten, bijbehorende kosten, etc.

Klimaatbestendig en Waterrobuust (her)inrichten

Water en Bodem sturend

Door de grote druk op de ruimte zijn de afgelopen eeuwen water en bodem op de tweede plaats gekomen bij ruimtelijke ontwikkelingen. Nu is er een omslag nodig naar een robuustere en toekomstbestendige aanpak. Het oplossen van deze complexe ruimtelijke puzzel vereist inzicht in het lokale bodem- en watersysteem én een andere houding en gedrag van alle betrokkenen: van beleidsmaker en beheerder tot gebruiker.

Water en Bodem sturend

Klimaatadaptatie projecten


Wilt u meer achtergrondinformatie over hoe wij met onze klanten samenwerken aan een klimaatbestendige en waterrobuuste samenleving? Ontdek dan onze klimaatadaptatie projecten op onze projectenkaart. Hier kunt u teruglezen dat wij naast onze inhoudelijke water en klimaatadaptatie expertise ook gedegen proceskennis, empathie en duurzaamheid & circulariteit principes inbrengen.
Visiedocument

Visie: naar een klimaatbestendig en waterrobuust Nederland

Dit visiedocument geeft je inzicht in de versnellingskansen en aandachtspunten voor per klimaatthema.

Nu downloaden
limaatadaptatie vision document
Vraag of  opmerking? - Neem contact op met onze Climate Resilience experts!

Vraag of opmerking?

Neem contact op met onze Climate Resilience experts!