In het Deltaplan Ruimtelijke Adaptatie (DPRA, 2018) staat dat we vanaf 2020 allemaal Klimaatbestendig en Waterrobuust handelen, zodat we in 2050 Klimaatbestendig en Waterrobuust zijn (her)ingericht. Het DPRA is opgebouwd uit 7 ambities welke we tussen 2020 en 2050 in cyclische processen doorlopen. Inmiddels zijn we een eind op weg in de eerste cyclus en bereiden we ons voor hoe we de tweede cyclus nog effectiever kunnen aanpakken.
De eerste ronde klimaatstresstesten (Activiteiten waarbij de kwetsbaarheden op een bepaalde locatie in beeld worden gebracht vanuit een veranderend klimaat) heeft veel bruikbare informatie opgeleverd en het klimaatbewustzijn is flink gegroeid. Toch hebben deze stresstesten niet altijd geleid tot het gewenste interne en externe proces voor de risicodialogen (weten, willen, werken). En daardoor ook (nog) niet tot een integraal verankerde water- en klimaatadaptatiestrategie en bijbehorend beleid in het ruimtelijke en sociale domein (omgevingsvisie en -plan).
Bovendien zijn voor de nieuwe klimaatstresstetsen in onze ogen naast de vier de hoofdthema’s (hemel)wateroverlast, droogte , hitte en overstroming ook locatie gebonden afgeleide thema’s relevant, zoals: bodemdaling, verzilting, (oppervlakte)waterkwaliteit en biodiversiteit. Zo spelen wij in op de grote lokale verschillen in het functioneren van het water- en bodemsysteem.
Daarnaast waren wij via NKWK (Nationaal Kennis- en innovatieprogramma Water en Klimaat) betrokken bij de uitwerking van een methode voor het doorlopen van bovenregionale stresstesten voor wateroverlast en overstromingen n.a.v. de gebeurtenissen in Zuid-Limburg in juli 2021.
Tenslotte ontbreken vaak nog integrale uitvoeringsagenda’s met concreet handelingsperspectief en een passend monitoringssysteem: wanneer is een ruimtelijke (her)inrichting nu Klimaatbestendig en Waterrobuust genoeg?
Klimaatadaptatie begint bij bewustwording en inzicht: welke problemen spelen er, wat zijn de kwetsbaarheden en risico’s, en waar liggen er kansen? De resultaten van de eerste ronde stresstesten zijn vooral begrijpelijk voor technische specialisten. Daardoor bieden ze weinig urgentie en handelingsperspectief voor de rest van het ruimtelijke domein. Laat staan het sociale en economische domein. Daarom focussen wij bij de nieuwe ronde klimaatstresstesten op de daadwerkelijke impact van klimaatverandering. Onze klimaatimpactanalyse toont de impact van klimaatverandering op mens, natuur en economie en is ook voor niet technische specialisten te begrijpen.
Nadat de probleemsituatie is geschetst, is het zaak om de ambities te bepalen. Hiervoor werken wij met een klimaatadaptatie labelsystematiek (klimaatlabels) waarmee we een lokale, concrete en ruimtelijke doorvertaling maken van bijvoorbeeld de brief ‘Water en Bodem sturend’, de ‘Landelijke maatlat voor een groene en klimaatadaptieve omgeving’ en de nieuwe klimaatscenario’s van het KNMI. Deze labelsystematiek maakt het voor u heel eenvoudig om periodiek (ruimtelijk) te monitoren of u op planning bent om in 2050 Klimaatbestendig en Waterrobuust (her)ingericht te zijn. De klimaatlabels geven in één oogopslag inzicht in de opgaven op elk gewenst schaalniveau.
Als u van de nieuwe klimaatstresstesten, via de impactanalyse, de klimaatlabels en risicodialogen naar concrete uitvoering gaat, is het zaak dat u bij ruimtelijke (her)inrichting de juiste maatregelen neemt. Hiervoor hebben wij een “Toolbox Klimaatadaptatie” uitgewerkt: een overzicht van alle mogelijk te nemen klimaatadaptatie maatregelen op openbaar en particulier terrein. De Toolbox beschrijft niet alleen de technische randvoorwaarden voor deze maatregelen, maar ook de beheer en onderhoud aspecten, bijbehorende kosten, etc.
Klimaatadaptatie is een belangrijk onderwerp binnen Transitie Landelijk Gebied. Met een integrale aanpak dragen we via gebiedsgerichte programma’s bij aan de doelen voor natuurherstel, stikstofreductie, klimaatadaptatie en kringlooplandbouw. Om een vitaal en toekomstbestendig landelijk gebied te realiseren.
Dit visiedocument geeft je inzicht in de versnellingskansen en aandachtspunten voor per klimaatthema.
Neem contact op met onze Climate Resilience experts!